Aanleiding voor de serie was een grootschalig onderzoek naar de dekolonisatie. Wat was het doel van dat onderzoek?
“Sinds de dekolonisatieoorlog duiken er regelmatig verhalen op over excessen in die periode. Elke keer maakt dat veel los. Indiëveteranen voelen zich als nazi’s weggezet, op de andere flank roept men dat het veel erger was dan we denken. Het kabinet heeft daarom in 2016 een paar miljoen opzijgezet voor een grondig onderzoek. Met het idee: we maken de balans op en daarna houdt het gelazer misschien op. Ik ben benieuwd. We mochten voor De Indische rekening niets vooraf inzien.”
Wat is dan jullie insteek?
“We interviewen Indiëveteranen, maar ook mensen van latere generaties. Van de Indonesiërs die zich probeerden aan te passen – wat vaak niet lukte, waardoor het ‘Indische zwijgen’ ontstond – tot Molukkers die dat niet deden, omdat ze dachten dat ze snel zouden terugkeren. Het zijn verhalen vol frustraties en onverwerkt verleden, verhalen die vaak niet tot ons doordringen. Waarom niet?”
Je vertelt dat verhaal als historicus, maar ook als nakomeling. Is dat de perfecte combinatie?
“Ik spiegel de verhalen aan die van mijn eigen familie. Daardoor is dit programma het persoonlijkste dat ik ooit heb gemaakt. Mijn moeder groeide op in Indië, ons huis ademde de sfeer van Indië. Mijn grootvader kwam als militair met zijn gezin in 1939 op groot verlof naar Nederland; toen de Duitsers in mei 1940 binnenvielen, konden ze niet meer terug. Daardoor heeft mijn moeder niet de jappenkampen en dekolonisatieperiode daar meegemaakt. Mijn opa werd in 1945 teruggestuurd om tegen de onafhankelijkheidsstrijders te vechten. Ik ben daarom nieuwsgieriger naar dit onderwerp dan de meeste Nederlanders. Al zie ik dat de laatste tijd wel veranderen.”
Het hele interview leest u in de Avrobode van week 7. Deze editie ligt nu in de winkel. Bent u geen abonnee, maar wilt u niets meer uit de gids missen? U kunt hier abonnee worden.
Tekst: Bram de Graaf
